مقایسه ی کارکرد توجه پایدار، توجه انتخابی و عملکرد اجرایی در افراد وابسته به مواد مخدر صنعتی، مواد افیونی و افراد عادی

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی کارکرد توجه پایدار، توجه انتخابی و عملکرد اجرایی در افراد وابسته به مواد مخدر صنعتی، مواد افیونی و افراد عادی می باشد. در مطالعه ی حاضر که از نوع علّی ـ مقایسه ای می باشد، از بین مردان مراجعه کننده به کانون ترک اعتیاد تولد دوباره شهر تبریز، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 30 آزمودنی برای گروه وابسته به مواد مخدر صنعتی، تعداد 30 آزمودنی برای گروه وابسته به مواد افیونی، و تعداد 30 نفر نیز برای گروه عادی انتخاب شدند. این سه گروه از نظر سن، جنسیت، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل و وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی با هم همتا شده بودند. آزمودنی های هر سه گروه با استفاده از آزمون های سنجش توجه پایدار (آزمون عملکرد پیوسته)، توجه انتخابی (آزمون استروپ) و توانایی حل مسئله (آزمون برج هانوی) مورد مقایسه قرار گرفتند. داده ها توسط روش تحلیل واریانس یک راهه (anova) و با استفاده از نرم افزار spss 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که در زمان واکنش آزمون عملکرد پیوسته، به عنوان شاخصی از توجه پایدار، تفاوت بین گروه متامفتامین و گروه هروئین (01/0 p<) و بین گروه متامفتامین و افراد عادی (01/0 p<) معنادار بود، که میانگین گروه متامفتامین بیشتر بود. در خطای ارتکاب و پاسخ حذفی این آزمون نیز به عنوان شاخص های دیگری از توجه پایدار تفاوت بین گروه عادی و هروئین معنادار به دست آمد (01/0 p<). در عملکرد آزمون استروپ، در زمان واکنش مرحله ی اول، بین گروه عادی و گروه متامفتامین و بین گروه عادی و گروه هروئین، تفاوت معنادار بود (01/0 p<). در زمان واکنش مرحله¬ی دوم نیز صرفا تفاوت بین گروه عادی و گروه متامفتامین معنادار به دست آمد (01/0 p<). در نهایت در آزمون برج هانوی که جهت سنجش توانایی حل مسئله به کار گرفته شده بود، تفاوت بین سه گروه مورد مطالعه، در نمره ی کل، و از مراحل پنج تا هفت حرکتی معنادار بود (01/0 p<). در این آزمون نیز بین گروه متامفتامین و گروه عادی، و بین گروه هروئین و گروه عادی تفاوت معنادار بود. در نتیجه می توان مطرح کرد که مصرف انواع مواد مخدر می تواند به درجات مختلف، شرایط متفاوتی را از لحاظ عملکردهای شناختی ـ عصبی در فرد ایجاد کند. شناسایی و درک بهتر این عوامل علاوه بر درک دقیق تر مشکل، می تواند راهگشای موثرتر بودن درمان های کنونی و نیز ارائه ی راهکارهای جدید درمانی باشد.